__Τό ΛΙΜάΝΙ Τῆς ΕὐΤΥΧίΑΣ _______

OΡΘΟΔΟΞΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ__αρχιερεωςΙεροθεουΒλαχου_

Τι είναι η θεραπεία Αφού μιλήσαμε για το ότι ο Χριστιανισμός και η θεολογία είναι κυρίως και προ παντός θεραπευτική επιστήμη πρέπει τώρα να διαγράψουμε εν ολίγοις το τι είναι η θεραπεία. Από τι μας θεραπεύει η ορθοδοξία με την θεολογία της και την λατρεία της. Αυτό είναι απαραίτητο να διευκρινισθή στα επόμενα. Θεραπείας της ψυχής σημαίνει πρωτίστως θεραπεία και ελευθέρωση του νοός. Η φύση του ανθρώπου «νενόσηκεν» με την πτώση του από τον Θεό. Αυτή η νόσος είναι κυρίως αιχμαλωσία και πτώση του νοός. Το προπατορικό αμάρτημα είναι η απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Θεό, η απώλεια της θείας Χάριτος, με συνέπεια την σκότωση, την ζόφωση και τον θάνατο του νοός. Ακριβέστερα μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι «η πτώση του ανθρώπου ή η κατάσταση της κληρονομηθείσης αμαρτίας είναι: α) η αποτυχία της νοεράς δυνάμεως να λειτουργή σωστά ή έστω να λειτουργή β) η σύγχυσή της με τις λειτουργίες του εγκεφάλου και του σώματος γενικότερα και γ) η κατά συνέπεια υποδούλωσή της στο άγχος και τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Κάθε άνθρωπος αποκτά εμπειρία της πτώσεως της δικής του νοεράς δυνάμεως σε ποικίλους βαθμούς, καθώς εκτίθεται σε περιβάλλοντα, όπου δεν λειτουργεί ή υπολειτουργεί η νοερά δύναμις... Αποτέλεσμα κακής λειτουργίας της νοεράς δυνάμεως είναι οι κακές σχέσεις ανθρώπου και Θεού και των ανθρώπων μεταξύ τους και η χρησιμοποίηση τόσον του Θεού, όσον και του πεπτωκότος ανθρώπου προς κατοχύρωση της ατομικής ασφαλείας και ευτυχίας»[24]. Αυτή η απώλεια της Χάριτος του Θεού νέκρωσε τον νου του ανθρώπου, όλη η φύση αρρώστησε και μετέδωσε αυτήν την αρρώστεια και στους απογόνους. Έτσι στην ορθόδοξη διδασκαλία καταλαβαίνουμε την κληρονομία της αμαρτίας. Οι Πατέρες το χωρίο του Αποστόλου Παύλου «ώσπερ δια της παρακοής του ενός ανθρώπου αμαρτωλοί κατεστάθημεν οι πολλοί» (Ρωμ. ε’, 19) το ερμηνεύουν όχι νομικά, αλλά... ιατρικά. Δηλαδή αρρώστησε η ανθρώπινη φύση. Ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας ερμηνεύει: «Επειδή πέπτωκεν (ο Αδάμ) υφ’ αμαρτίαν και κατώλισθεν εις φθοράν, εντεύθεν εισέδραμον την της σαρκός φύσιν ηδοναί τε και ακαθαρσίαι, ανέφυ δε και ο εν τοις μέλεσιν ημών αγριαίνων νόμος. Νενόσηκεν ουν η φύσις την αμαρτίαν δια της παρακοής του ενός, τουτέστιν Αδάμ. Ούτως αμαρτωλοί κατεστάθησαν οι πολλοί, ουχ ως τω Αδάμ συμπαραβεβηκότες, ου γαρ ήσαν πώποτε, αλλ’ ως της εκείνου φύσεως όντες της υπό νόμον πεσούσης τον της αμαρτίας... ηρρώστησεν η ανθρωπίνη φύσις εν Αδάμ δια της παρακοής την φθοράν, εισέδυ δε ούτως αυτήν τα πάθη»[25]. Σε άλλο σημείο ο ίδιος άγιος Πατήρ χρησιμοποιεί την εικόνα της ρίζης. Ήλθε ο θάνατος σε όλο το ανθρώπινο γένος από τον Αδάμ «ώσπερ φυτού παθόντος βλάβος εις ρίζαν, πάσά πως ανάγκη τους εξ αυτού γεγονότας μαραίνεσθαι κλώνας»[26]. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέγει χαρακτηριστικά ότι «νους αποστάς του Θεού ή κτηνώδης γίνεται ή δαιμονιώδης και των όρων αποστατήσας της φύσεως επιθυμεί των αλλοτρίων...»[27]. Με την «τελετήν της θεογενεσίας», το άγιο Βάπτισμα, ο νους του ανθρώπου φωτίζεται, ελευθερώνεται από την δουλεία της αμαρτίας και του διαβόλου και ενώνεται με τον Θεό. Γι’ αυτό και το Βάπτισμα λέγεται φώτισμα. Αλλά έκτοτε, λόγω της αμαρτίας, συμβαίνει πάλι ο σκοτασμός και η νέκρωση του νοός. Στα πατερικά έργα φαίνεται καθαρά ότι κάθε αμαρτία και κάθε πάθος νεκρώνει τον νου του ανθρώπου. Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης γράφει ότι οι πονηροί δαίμονες επιδιώκουν και αγωνίζονται «σκοτούν το νοερόν ημών». Ιδιαιτέρως ο δαίμονας της πορνείας «τον ηγεμόνα νουν σκοτίσας» ωθεί τους ανθρώπους να κάνουν εκείνα που «οι εξεστηκότες μόνοι εργάζονται»[28]. Βέβαια σε άλλο κεφάλαιο θα τονισθή τι είναι ο νους του ανθρώπου. Αλλά εδώ επιμένουμε κυρίως στο θέμα του σκοτασμού. Ο άγιος Μάξιμος διδάσκει ότι «ώσπερ το σώμα έχει κόσμον τα πράγματα, ούτω και ο νους έχει κόσμον τα νοήματα». Και όπως το σώμα πορνεύει με το σώμα της γυναικός «ούτω και ο νους πορνεύει μετά του νοήματος της γυναικός, δια της φαντασίας του ιδίου σώματος»[29]. Αυτή είναι η ζόφωση και η πτώση του νοός. Και σε άλλη συνάφεια ο ίδιος άγιος Πατήρ διδάσκει ότι, όπως το σώμα αμαρτάνει δια των πραγμάτων και προς παιδαγωγίαν έχει τις σωματικές αρετές, «ούτω και ο νους δια των εμπαθών νοημάτων αμαρτάνει και έχει ωσαύτως προς παιδαγωγίαν τας ψυχικάς αρετάς»[30]. Αυτή η αλήθεια φανερώνει ότι η πτώση του νοός δημιουργεί σύγχυση σε όλο τον πνευματικό οργανισμό, δημιουργεί το άγχος και την ταραχή, και γενικά κάνει τον άνθρωπο να βιώνη την πτώση σε όλη την τραγικότητά της. Έτσι πολλά προβλήματα που μας μαστίζουν προέρχονται από αυτήν την εσωτερικήν ασθένεια. Γι’ αυτό και οι ψυχοθεραπευτές δεν μπορούν να βοηθήσουν πολύ, αφού μόνον ο Χριστός είναι εκείνος που μπορεί να αναστήση τον νεκρωθέντα από τα πάθη νου. Προσπαθώντας ακόμη ο άγιος Μάξιμος να καθορίση εναργέστερα τι είναι ακαθαρσία και επομένως πτώση του νου γράφει ότι την ακαθαρσία του νου δηλώνουν τέσσερα πράγματα. Πρώτον «το γνώσιν έχειν ψευδή», δεύτερον «το αγνοείν τι των καθόλου», τρίτον «το εμπαθείς έχειν λογισμούς» και τέταρτον «το συγκατατίθεσθαι τη αμαρτία»[31]. Απαιτείται λοιπόν η θεραπεία του νοός την οποία οι Πατέρες καλούν ζωοποίηση ή κάθαρση του νοός. Περί της καθάρσεως του νοός και της καρδίας γίνεται πολύς λόγος στην διδασκαλία του Κυρίου και των αγίων Αποστόλων. Ο Κύριος, αναφερόμενος στους Φαρισαίους της εποχής του που επεμελούντο της εξωτερικής καθαρότητος και εγκατέλειπαν την εσωτερική καθαρότητα, λέγει: «Φαρισαίε τυφλέ, καθάρισον πρώτον το εντός του ποτηρίου και της παροψίδος, ίνα γένηται και το εκτός αυτών καθαρόν» (Ματθ. κγ’, 26). Ο Απόστολος Πέτρος στην αποστολική Σύνοδο στα Ιεροσόλυμα, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα των εξ εθνών Χριστιανών, αν έπρεπε προηγουμένως να περιτέμνωνται και να τηρούν τον νόμο της Παλαιάς Διαθήκης, είπε: «και ο καρδιογνώστης Θεός εμαρτύρησεν αυτοίς δους αυτοίς το Πνεύμα το Άγιον καθώς και ημίν, και ουδέν διέκρινε μεταξύ ημών τε και αυτών, τη πίστει καθαρίσας τας καρδίας αυτών» (Πράξ. ιε’, 8-9). Ο Απόστολος Παύλος στους Χριστιανούς της Κορίνθου συνιστά: «καθαρίσωμεν εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος, επιτελούντες αγιωσύνην εν φόβω Θεού» (Β’ Κορ. ζ’, 1). Το Αίμα του Χριστού «καθαριεί την συνείδησιν υμών από νεκρών έργων...» (Εβρ. θ’, 14). Επίσης ο ίδιος Απόστολος, γράφοντας στον μαθητή του Τιμόθεο, διαβεβαιώνει ότι έχουμε το μυστήριο της πίστεως «εν καθαρά συνειδήσει» (Α’ Τιμ. γ’, 9). Και ο Απόστολος Πέτρος γνωρίζει καλά ότι η αγάπη προς αλλήλους είναι καρπός της καθαρής καρδιάς, γι’ αυτό συνιστά: «εκ καθαράς καρδίας αλλήλους αγαπήσατε» (Α’ Πέτρ. α’, 22). Επομένως είναι απαραίτητη η κάθαρση του νοός και της καρδίας. Γράφουμε νοός και καρδιάς, αν και γνωρίζουμε ότι αυτά τα δυο στην πατερική θεολογία συνδέονται. Αλλά περί αυτού θα επανέλθουμε σε άλλο κεφάλαιο. Ο άγιος Μάξιμος χωρίζει τα στάδια της πνευματικής ζωής σε τρία. Είναι η πρακτική φιλοσοφία, η φυσική θεωρία και η μυστική θεολογία. Σύμφωνα με μελετητή του αγίου «η ασκητική του αγίου Μαξίμου, ήτοι η διδασκαλία περί προσωπικής προσοικειώσεως της σωτηρίας, χωρίζεται σε τρία βασικά μέρη: Ι) Την «πρακτικήν φιλοσοφίαν» ή πράξιν ΙΙ) την «φυσικήν θεωρίαν» ή απλώς θεωρίαν και ΙΙΙ) την «μυστικήν θεολογίαν» ή απλώς θεολογίαν. Η πρώτη καθαίρει τον άνθρωπον εκ των παθών και κοσμεί αυτόν δια των αρετών, η Δευτέρα φωτίζει τον νουν αυτού δια της αληθούς γνώσεως, και η τρίτη στεφανοί τον άνθρωπον δια της υψίστης μυστικής εμπειρίας, την οποίαν ο άγιος Πατήρ ονομάζει «έκστασιν». Τα τρία αυτά μέρη αποτελούν βασικούς σταθμούς επί της οδού της προσωπικής σωτηρίας του ανθρώπου»[32]. Βέβαια πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλοί Πατέρες διακρίνουν την πνευματική ζωή στα τρία αυτά στάδια που είναι η μεν πρακτική φιλοσοφία η κάθαρση της καρδιάς, η δε φυσική θεωρία ο φωτισμός του νου και η μυστική θεολογία η κοινωνία με τον Θεό δια της θεωρίας. Σύμφωνα με άλλη διαίρεση που παρουσιάζεται στα πατερικά έργα, η πνευματική ζωή χωρίζεται στην πράξη και την θεωρία. Δεν πρόκειται για άλλη διαίρεση σαφώς αντίθετη από την προηγούμενη, αλλά για το ίδιο πράγμα. Γιατί η πράξη είναι η κάθαρση και η θεωρία είναι ο φωτισμός του νου και η κοινωνία με τον Θεό. Η πράξη πάντως προηγείται της θεωρίας (θέας) του Θεού. «Πράξις γαρ, θεωρίας πρόξενος»[33]. Αναλυτικότερα, πράξη είναι νηστεία του σώματος και αγρυπνία, του στόματος «ψαλμωδία και προσευχή και σιωπή λόγου τιμιωτέρα, και χειρών πράξις, το υπ’ εκείνων αγογγύστως γινόμενον»[34]. Και «θεωρία εστίν η θεωρία η πνευματική του νοός, το εκπλήττεσθαι, και κατανοείν εν πάσιν οις εγένοντο, και γενήσονται θεωρία εστίν η όρασις του νοός...»[35]. Βέβαια, κατά την διδασκαλία του αγίου Μαξίμου, δεν είναι ανεξάρτητη η θεωρία από την πράξη. «Ουκ εστιν ούτε πράξις ασφαλής θεωρίας εκτός, ούτε θεωρία αληθής πράξεως άνευ. Χρη γαρ και πράξιν ελλόγιμον είναι και θεωρίαν έμπρακτον...». Μάλιστα ο άγιος υπογραμμίζει ότι «επί μεν τω λογιωτέρων, η θεωρία προηγείται της πράξεως, επί δε των αγροικοτέρων της θεωρίας η πράξις». Αλλά και στις δυο περιπτώσεις το τέλος είναι χρηστό, καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα που είναι η κάθαρση και η σωτηρία του ανθρώπου[36]. Όταν βέβαια λέμε κάθαρση της ψυχής εννοούμε κυρίως απαλλαγή από τα πάθη[37]και, για να εκφρασθούμε καλύτερα, εννοούμε την μεταμόρφωση των παθών. Πέρα από αυτό, κάθαρση είναι και η «εννοειδής συνέλιξις» του ανθρωπίνου είναι που καταλήγει στην έλλαμψη του νου. Είναι λοιπόν όχι μόνον αρνητική, αλλά και θετική. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της καθαρής ψυχής είναι «λόγος άφθονος, ζήλος δε άκακος, έρως δε άπαυστος του Κυρίου της δόξης»[38]. Διαφορετικά αν ο λόγος μας έχη φθόνο, ο ζήλος μας κακία και ο έρως προς τον Θεό δεν είναι άπαυστος, σημαίνει πως η καρδιά δεν έχει ακόμη καθαρθή. Ο νους είναι το κατ’ εικόνα. Αυτό το κατ’ εικόνα το μολύναμε με την αμαρτία και πρέπει τώρα να καθαρισθή. Γι’ αυτό συνιστά ο αββάς Δωρόθεος: «Ποιήσωμεν καθαράν την εικόνα ημών, καθώς και ελάβομεν αυτήν...»[39]. Απαιτείται μόχθος και αφόρητος πικρία έως ότου καθαρίσωμεν τον «φιλομάκελλον ημών κύνα νουν και φιλόβρωμον, φιλεπίσκοπόν τινα, και φίλαγνον»[40]. Αν ο άνθρωπος αγωνίζεται εναντίον της κατ’ ενέργειαν αμαρτίας και πολεμά προς τους εμπαθείς λογισμούς, τότε ταπεινώνεται., συντρίβεται, αγωνίζεται «και δια της θλίψεως των αγώνων κατά μικρόν καθαίρεται και επανέρχεται εις το κατά φύσιν»[41]. Αλλά παρά την προσπάθεια του ανθρώπου, αν δεν κατέλθη το Πανάγιο Πνεύμα δεν μπορεί να καθαρισθή και να ζωοποιηθή ο νεκρός νους, γιατί «νουν καθαρίσαι μόνου του αγίου «Πνεύματος εστιν»[42]. Πάντως όταν με την συνέργεια της θείας Χάριτος και της ανθρωπίνης θελήσεως καθαρισθή ο νους, τότε ελλάμπτεται, αφού «ου κάθαρσις εκεί έλλαμψις»[43]. Και μετά την κάθαρση, όταν ο άνθρωπος φυλάττη τον νου του για να μη μολυνθή από την αμαρτία, τότε ο νους είναι φωτίζων και φωτιζόμενος, γι’ αυτό και η φυλακή του νου μπορεί να ονομασθή «φωτοτόκος και αστραπητόκος και φωτοβόλος και πυρφόρος»[44]. Συνοπτικά μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι η θεραπεία του ανθρώπου είναι στην πραγματικότητα η κάθαρση του νου, της καρδιάς, του κατ’ εικόνα, η επαναφορά του νου στο αρχέγονο και πρωτόκτιστο κάλλος και κάτι περισσότερο, η κοινωνία του με τον Θεό. Όταν γίνεται ναός του Παναγίου Πνεύματος, τότε λέμε ότι επετεύχθη η θεραπεία. Οι θεραπευμένοι είναι οι άγιοι του Θεού. Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ [24] Ιω. Ρωμανίδου: Ιησούς Χριστός η ζωή του κόσμου, πολυγραφημένη ομιλία. Μετάφρ. Μοναχού Μαξίμου Λαυριώτου, σελ. 23 [25] P G 74, 788-789, βλ. Ιω. Ρωμανίδου: Το προπατορικόν αμάρτημα, εκδ. Πουρνάρα, Θεσσαλονίκη 1970, σελ. 154 [26] P G 74, 785, βλ. Ρωμανίδου ενθ. ανωτ. σελ. 148, σημ. Ι [27] άγ. Γρηγορίου Παλαμά, Ομιλίαι Οικονόμου, σελ. 114-115 [28] Ιω. Σιναΐτου, Κλίμαξ, εκδ. Παπαδημητρίου, Λόγος ΙΕ’, οη’, σελ. 96 [29] Φιλοκαλία Β’, σελ. 34, νγ’ [30] ένθ. ανωτ. Β’, σελ. 22, ξδ’ [31] ένθ. ανωτ. Β’, σελ. 32, λδ’ [32] Ιερομ. Αρτεμίου Ραντοσάβλιεβιτς, Το μυστήριον της σωτηρίας κατά τον άγ. Μάξιμον τον ομολογητήν, Αθήνα 1975, σελ. 122 [33] αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου, P G 36, στ. 412 [34] Ηλία Πρεσβυτέρου, Φιλοκαλία Β’, σελ. 289, δ’ [35] αγ. Ισαάκ του Σύρου: Τα ευρεθέντα ασκητικά, εκδ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1977, σελ. 384 [36] P G 90, στ. 1433-1437 [37] οσ. Θαλασσίου, Φιλοκαλία Β’, σελ. 215, οη’ [38] άγ. Διαδόχου Φωτικής: Τα εκατόν γνωστικά κεφάλαια, μον. Θεοκλήτου Δονυσιάτου, Θεσσαλονίκη 1977, κεφ. ιθ’, σελ. 55 [39] Αββά Δωροθέου ομιλίαι, εκδ. Γρηγορίου Παλαμά, Φιλοκ. 12, σελ. 582 [40] Ιω. Σιναΐτου, Κλίμαξ, εκδ. Παπαδημητρίου, Λόγος Α’, ιζ’, σελ. 16 [41] Αββά Δωροθέου ομιλίαι, ένθ. ανωτ. σελ. 528 [42] άγ. Διαδόχου Φωτικής, ένθ. ανωτ. κεφ. κη’, σελ. 73 [43] αγ. Γρηγορίου Θεολόγου, βλ. Νικοδήμου αγιορείτου, Εορτοδρόμιον, σελ. 131 [44] Ησυχίου Πρεσβυτέρου, Προς Θεόδουλον, Φιλοκαλία Α’, σελ. 168, ροα’ Μεταγραφή: Θωμάς Δρίτσας

OI MYΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ

Το Ηλεκτροκαρδιογράφημα γεννήθηκε στις αρχές του αιώνα μας. Αν και ηλικιωμένο πλέον, ουδέποτε εγήρασε. Σ' όλο αυτό τον αιώνα πολλές εργαστηριακές μέθοδοι εμφανίσθηκαν στην κλινική καρδιολογική πράξη. Μερικές από αυτές ξεχάσθηκαν ήδη, ενώ άλλες αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους στη διαγνωστική καρδιολογία. Καμμία όμως δεν εμείωσε την αξία του ηλεκτροκαρδιογραφήματος, που παραμένει στην πρώτη σειρά των διαγνωστικών μέσων. Δεν υπάρχει εξωτερικό ιατρείο ή εφημερεύουσα κλινική χωρίς ηλεκτροκαρδιογράφο. Δεν υπάρχει γιατρός, που να μη χρειάσθηκε πολλές φορές τη βοήθειά του. Όλες οι Χειρουργικές πραξεις προχωρούν στα εμπειρα χέρια των θεραπόντων ιατρων, υστερα από την διενέργεια του καρδιογραφήματος. Για το νεογέννητο βρεφάκι η πρώτη του εξέταση-δωράκι είναι το ΗΚΓ. Και ο επίλογος της επιγείου ζωής του ανθρώπου τίθεται με το καρδιογραφημα σιγής..Γι' αυτό και η σπουδή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος θεωρείται παγκοσμίως αναγκαία. Πλειάδα Νοσηματων από Εσωτερικη Παθολογια και συνολη την Καρδιολογια υποσημαινονται, μορφοποιούνται και τελικως διαγιγνώσκονται με το πρωτογενες ΗΚΓ. Μια σειρά δυσκόλων περιπτώσεων, απλοποιειται με τη διενεργεια και μονο ενος ΗΚΓ. Θεμελιακό εις την διαγνωσι της ΣτεφανιαίαςΝοσου, και των Αρρυθμικών φαινομένων, της Περικαρδίτιδος, και της Πνευμονικής Εμβολής. Ακόμη, βοηθητικό για Πνευμονικά Νοσήματα, διαταραχές των Ηλεκτρολυτών, Νοσολογία του Θυρεοειδούς , Νεφρολογικά σύνδρομα, ακόμη και Γαστρεντερολογικά και Νοσήματα του Κεντρικου Νευρικου Συστήματος. Το ΗΚΓ αποτελει την πλεον απλή διαγνωστική προσέγγισι με βαρύνουσα σημασία για την περαιτερω εξέλιξι των Νόσων. Βασίζεται στην καταγραφή των δυναμικών των μυοκαρδιακών κυττάρων, τα οποια πολώνονται και εκπολώνονται βασει των εγγενων φορτίων τους διαφορετικά, αναλόγως της υποκειμένης Νοσολογικής Οντότητος. Επίσης η καρδία ως κέντρο του συνόλου Ανθρώπου φέρει και σύνολη την ψυχική ουσία, ετσι ώστε και ψυχολογικές καταστασεις, έχουν άμεση συνέπεια οργανική που καταγραφεται με το ΗΚΓ. Όπως γνωρίζουμε από την Επιστήμη της Καρδιολογίας, το εκπολωτικό κ αναπολωτικό ερέθισμα που διατρέχει σύνολο το Μυοκάρδιο αποβλέποντας εις την καθόλα Συστολή κ ομότιμο Σύσπασι του και την παροχή του ζωηφόρου αίματος προς άπαντα τα ανθρώπινα κύτταρα, αποτελείται από τα μυριάκοις επαναλαμβανόμενα επάρματα P (εκπόλωσι κόλπων), QRS (εκπόλωσι κοιλιών), Τ(επ-αναπόλωσι κοιλιών). Επίσης στην καρδία του ανθρώπου, στη συμβολή των κολποκοιλιακών διαφραγμάτων με το Μεσοκοιλιακό και το Μεσοκολπικό αντιστοίχως, σχηματίζεται ο λεγόμενος «Σταυρός της Καρδίας» Δεδομένου ότι η καρδιακή «Προσευχή του Ιησου» όπως λέγεται, παράγεται από αλγούσα καρδία φέρουσα Σταυρό, εκπεφρασμένη με τις λέξεις ‘’Κύριε Ιησου Χριστέ Ελέησον με’’ γίνεται άμεσος συσχετισμός της επιστήμης της Καρδιολογίας με αυτήν της Θεολογίας(…απλως γιατί Όλα είναι Θεολογία..!!). Πίο συγκεκριμένα το έπαρμα Ρ συσχετιζόμενο με τις λέξεις Paraklisis, Please εκφράζει το δεύτερο ημισκέλος της Ευχής το Ελέησόν με, ενώ το ..εκρηκτικό τριπλό έπαρμα QRS ακολουθούμενο από το Τ παρηχεί, καλεί και επ-άδει τον Κύριο με το, Κύριε Ιησου Χριστέ. Βέβαια να υπογραμμίσουμε ότι και η Ευχή και ο Σταυρός της καρδίας ενυπάρχουν μέσα σε όλους τους ανθρώπους. αυτοκλητα κ αυθύπαρκτα, ασυνειδήτως δε ‘λέγεται’ με ..παλλομένη καρδία η ευχη περι τις 100-120.000 φορες νυχθημερόν. Εάν αυτή η ‘ασυνείδητη’ λειτουργία γίνει εν-συνείδητη είμαστε στο δρόμο της Αγιότητος, ενεργοποιείται δηλαδή η Χαρις που έχουμε μέσα μας με το Άγιο Βάπτισμα, και παυει να υφίσταται η ‘’Ολική Έκλειψη της Καρδίας’’. Τότε τη συνεργία της Πανσθενουργού ενεργοποιηθείσης Ακτίστου Θείας Χάριτος, αρχίζει η Κάθαρσι της Καρδίας και ΌΛΑ τα σπουδαία και τα Ωραία.., ο φωτισμός του Νοός, η γνώσι του λόγου των Όντων, η Αυτογνωσία, η Θέωσις. Με εφαλτήριο και μόνο αυτή την καρδιακή επανάληψη της καρδιακής μας εκπόλωσης και ..συστολής(μας), το ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ, επιτυγχάνεται η ανάπλασι και ανάπαλσι του είναι μας. Καλή δοκιμή σε όλους/-ες μας!! _________του Δημητρίου Ν. Μαμόγλου,- ειδικού καρδιολόγου «Ιατρικου Διαβαλκανικου» Θεσσαλονικης_____

ΔΟΞΑ ΣΟΙ ΤΩ ΔΕΙΞΑΝΤΙ ΤΟ ΦΩς full - Popi Gerasimou / Katerina Tsorbatzoglou

Η μετάνοια ως στάση ζωής - π. Βαρνάβας Γιάγκου

η κ α ρ δ ι ά, σύμφωνα με την Ανατολική Ορθόδοξη Πατερική Διανόησι

Ιερομονάχου Σπυρίδωνος, καθηγουμένου, Ι.Μ. Μεταμορφώσεως Σωτήρος Ναυπάκτου

Πολλές φορές ακούμε να λένε: -"Θα μ'εξυπηρετήσεις με την καρδιά σου;", -"Θάρθης μαζί μας με την καρδιά σου;", -"Προσευχήθηκα καρδιακά.."κλπ.κλπ. αλλά τί εννοούν όλοι αυτοί λέγοντας "με την καρδιά"; Τί είναι λοιπόν αυτή η καρδιά μας;
Καρδιά είναι το συναίσθημα.
Καρδιά είναι η βούλησις του ανθρώπου.
Καρδιά είναι ο Νούς του ανθρώπου.
Και τα τρία. Όλα μαζί σε μίαν ενότητα αδιάσπαστη.
Πολλές φορές και ο όρος ψυχή φέρει το ίδιο νόημα με την καρδιά

Όταν νιώθουμε κάτι έντονο μέσα μας, τότε είναι βέβαιο ότι αυτό είναι εκδληλωσις ή συμμετοχή της καρδιάς μας. Μία έντονη επιθυμία-καλή ή κακή.Μία θλίψη, μία απογοήτευσι. Ένας γογγυσμός εσωτερικός. Μία καλή διάθεσις. Μία κακή διάθεση. Μία συναισθηματική συμμετοχή σε διάφορα γεγονότα με μεγάλη χαρά ή με μεγάλη θλίψη-πράγματα που έχουν άμεσο αντίκτυπο και στη σάρκινη καρδιά μας, ώστε αυτή να παθαίνη μεγάλες βλάβες εξαιτίας της υπερβολής τους. Όταν κάνουμε κάτι με πάθος εσωτερικό-όταν πάσχουμε μέσα μας γιαυτό το κάτι- τότε πάσχει η καρδιά μας.Και αυτό συμβαίνει επί παραδείγματι κατά την προσευχή στον καλό Θεό και Πατέρα μας.
Επίσης συμβαίνει σ' εκείνους που ερωτεύονται έντονα, είτε κάποιον άνθρωπο, είτε ακόμη και τον Ίδιο τον Θεόν. Πάσχει η καρδιά. Απολαμβάνει η καρδιά. Θλίβεται η καρδιά. Αισιοδοξεί και ελπίζει η καρδιά. Και σ' αυτές τις περιπτώσεις έχουμε συμμετοχή και των τριών δυνάμεων. Και του συναισθήματος, και της βουλήσεως και του νού.
Ίσως φέρει κάποιος μίαν αντίρρησι λέγοντας, ότι ο νούς δέν μπορεί να είναι καρδιά, αφού όταν λέμε νού, συνήθως, εννοούμε το μυαλό μας- τον εγκέφαλο. Όμως σύμφωνα με τους Άγιους Πατέρες μας, ο Νούς ευρίσκεται εν τη καρδία ημών, και χρησιμοποιει τον εγκέφαλo ως οργανό του για να εκδηλώνεται. Αυτό το υποστήριξαν οι Νηπτικοί Πατέρες καια μάλιστα ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και "η θεωρία αυτή περιεβλήθη με το κύρος Συνοδικών αποφάσεων της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως".
Οι λογισμοί, λοιπόν, που εύλογα θα λέγαμε ότι γεννιούνται στο Νού, γεννιούνται πράγματι στο Νού, ο οποίος όμως ευρίσκεται στην καρδιά , και όχι στο μυαλό και μετά βγαίνουν από εκεί και έρχονται και επεξεργάζονται στο μυαλό μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το πετρέλαιο δημιουργείται στα έγκατα της γης σε κάποιες μεγάλες υπόγειες δεξαμενές. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τους λογισμούς. Γεννιούνται στα έγκατα της καρδίας μας , όπου υπάρχει ο Νούς, σαν μιά δημιουργική δεξαμενή λογισμών, όπως ακριβώς υπάρχουν στα έγκατα της γης οι υπόγειες δεξαμενές, όπου δημιουργείται με διάφορες χημικές ενώσεις το πετρέλαιο. Έπειτα από το νού, προσλαμβάνει τους λογισμούς ο εγκέφαλος, σαν αποθηκευτική δεξαμενή και τους επεξεργάζεται διυλίζοντάς τους, όπως ακριβώς συμβαίνει με το πετρέλαιο, όταν βγαίνει στην επιφάνεια της γης. Αποθηκεύεται σε μεγάλες δεξαμενές και πηγαίνει στα διυλιστήρια, όπου το διυλίζουν τα ειδικά μηχανήματα, πρίν το παραλάβουμε για χρήση.
Στα έγκατα της γης υπάρχουν και άλλα πράγματα εκτός από φυσικές δεξαμενές πετρελαίου. Υπάρχουν βράχια, υπάρχει χώμα, υπάρχουν νερά κλπ. Έτσι και στα έγκατα της καρδίας υπάρχουν και άλλα πράγματα εκτός από τον Νού. Υπάρχουν συναισθήμτα, υπάρχουν επιθυμίες και αποθάσεις, διαλογές και εκλογές, υπάρχουν πολλές δυνάμεις της ψυχής.
Δέν είναι ο νούς, η καρδιά του ανθρώπου, ούτε η καρδιά είναι μόνον Νούς. Ο νούς περιέχεται στην καρδιά, η οποία είναι πιό μεγάλη από τον Νού, που όμως πράγματι αυτός γεννάει του λογισμούς.
Από τα βάθη της καρδίας λοιπόν, ξεκινούν οι καλοί ή οι κακοί λογισμοί. Κι όταν λέμε ότι πρέπει να προσέχουμε τους λογισμούς μας, εννοούμε να τους προλαμβάνουμε εκεί που δημιουργούνται. Στην καρδιά. Κι αν μεν είναι καλοί να βγαίνουν στις αποθήκες και στα διυλιστήρια του εγκεφάλου. Ειδ' άλλως, άν είναι κακοί, να φονεύονται εκεί όπου εγεννήθησαν. Στην καρδιά. Στο τμήμα αυτό της καρδιάς που λέγεται Νους.
Αντιστοίχως με τον Νου,μπορούν τώρα να εννοηθούν και οι άλλες δυνάμεις της ψυχής που εδράζονται εν τη καρδία, δηλαδή τα συναισθήματα και οι βουλήσεις του ανθρώπου. Και τα καλά συναισθήμητα και τα κακά , στην καρδιά γεννιούνται και από εκεί ξεκινούν, για να γίνουν βιώματα,ενέργειες, πράξεις.
Πρέπει να τονίσουμε ότι οποιοδήποτε καλό δημιουργείται μέσα στην καρδιά μας
είτε είναι λογισμός, ή συναίσθημα, είτε "θέλω", πριν φτάσει στην επιφάνεια πρέπει να περάσει από όλους τους χώρους της καρδιάς. Να πάρει από όλα τα μέρη της το απαραίτητο συμπλήρωμα κι έπειτα να βγεί στη ζωή μας. Π.χ. ένας καλός λογισμός πρέπει να ενωθεί με ένα καλό συναίσθημα και με καλή βούληση, για να είναι άρτιος. Αλλιώς είναι ελλειπής, σκέτος, στεγνός και εύκολα θα καταντήσει σκληρός, άτεγκτος και πάντως όχι Θεϊκός.
Ακόμη. Ένα ωραίο και καλό συναίσθημα, δεν είναι αρκετό για να εξασφαλίσει κάτι καλό. Έχει ανάγκη από σχετικούς λογισμούς και αγία θέληση. Τα ίδια θα πρέπει να πούμε για τις επιθυμίες, και για κάθε "θέλω". Ό,τι δηλαδή αφορά στη βούληση του κάθε ανθρώπου.
Όλα όσα βγαίνουν απ΄την καρδιά μας, πρέπει να είναι ά ρ τ ι α. Σωστά. Καλά και Άγια.Όχι κακά. Όχι ελλειπή. Όχι μονομερή. Διότι τότε θα εμφανιζόμαστε και θα είμαστε αρρωστημένοι άνθρωποι. Π.χ. αρρωστημένα συναισθηματικοί με την μονομέρεια τους. Που τους κατευθύνουν την ζωή τα συναισθήματα και μόνον.
Ο άνθρωπος - δηλαδή η καρδιά του - δεν είναι μόνον συναίσθημα, ούτε μόνο νόησις, ούτε μόνον βούλησις. Είναι όλα μαζί. Και για κανένα λόγο δεν πρέπει να διχάζεται. Δεν μπορεί επί παραδείγματι, άλλα να λεγη ο νους, και άλλα, τα αντίθετα, να λέγη το συναίσθημα. Ή άλλα να λέγη το συναίσθημα και ο νούς και άλλα η βούλησις. Τότε η καρδιά είναι διχασμένη. Και ο άνθρωπος που έχει διχασμένη καρδιά, είναι "δίψυχος ανήρ, ακατάστατος εν πάσι ταις οδοίς αυτού"(Ιακ. α' 8) όπως λέγει η Αγία Γραφή, η διχσμένη προσωπικότητα όπως λένε οι ψυχολόγοι. Είναι απααράδεκτο για την Ορθόδοξο Πίστη ο μεν νους να πιστεύει εις τον Θεόν, η δε επιθυμία να θέλει την αμαρτία. Όχι πως αυτό δεν συμβαίνει. Συμβαίνει σε όλους μας. Μα αυτό το θεωρούμε λάθος.